İstanbul Ticaret Odası’ndan (İTO) yapılan açıklamaya nazaran İTOSAM, “Reel Bölümün Dönüşümünde E-Ticaret ve E-İhracat” başlığıyla bir rapor yayımladı.

Raporun teklifler kısmında, “E-ticaretin gelişiminin sürdürülebilir bir tabanda ilerlemesi için adil bir e-ticaret platformları ekosistemi tesis edilmeli. Bu kapsamda adil fiyatlandırma, kurul oranlarının makul düzeylerde kalması, rekabetin teşvik edilmesi üzere ögelere dikkat edilmesi gerekiyor.” tabirlerine yer verildi.

Raporda, şirketlerin en değerli gördükleri konular ortasında siber güvenlik değerlerinin artırılmasına yönelik olarak kontrol sisteminin geliştirilmesi ve e-ticaret platformlarının uyguladıkları komite oranlarının azaltılmasına yer verildi.

İstanbul’da faaliyet gösteren 513 şirket ile yapılan anket sonuçlarına yer verilen rapora nazaran, şirketler e-ticarette en çok 4 mevzuda zorluk yaşıyor. Yüksek kurul oranları şirketlerin maruz kaldıkları zorluklar ortasında yüzde 56,5 ile birinci sırada yer alırken, kargo fiyatlarının yüksek olması yüzde 45,5 ile ikinci, e-ticarette çok rekabet yüzde 37,8 ile üçüncü, lojistik sorunlar ise yüzde 30,9 ile dördüncü temel zorluk oldu.

Raporda yer alan tespitlere nazaran dünya genelinde 2021’de 5,21 trilyon dolarlık hacme ulaşan e-ticaret satışlarının 2026’da 8,15 trilyon dolar olması bekleniyor.

Rapora nazaran, e-ticaretin bir alt kolu olarak e-ihracat da bu yeni pazar içinde değerli bir büyüklüğe ulaştı. Raporda, işletmeden tüketiciye 1 trilyon dolarlık büyüklüğe yaklaşan e-ihracat pazarının, 2030 yılına kadar 6-7 katlık artış yaşayabileceğini öngören kestirimler bulunuyor.

Raporda e-ticaret ve e-ihracat için tekliflere yer verildi

Mevcut sıkıntıların aşılması için tahlil ve tekliflerin de sunulduğu raporda, teşvikler, düzenlemeler, yeni teknolojilere yatırımlar üzere birçok başlığa değinildi.

Sonuç ve tekliflerden öne çıkan başlıklar ise şöyle oldu:

“E-ticarette data güvenliği problemine bilhassa KOBİ’ler ölçeğinde dikkat edilmesi gerekiyor. Bu kapsamda eğitimler, mali teşvikler ve sertifikasyon üzere siyasetler geliştirilebilir. E-ticaretin gelişiminin sürdürülebilir bir yerde ilerlemesi için adil bir platform ekosistemi tesis edilmeli. Bu kapsamda adil fiyatlandırma, komite oranlarının makul düzeylerde kalması, rekabetin teşvik edilmesi üzere ögelere dikkat edilmesi gerekiyor. E-ticaret ve e-ihracatı destekleyecek ticaret kuralları ve gümrük uygulamaları esnek ve yeni değişikliklere uyarlanabilir olmalı. E-ihracatın gelişimi için global ticaretin kalbinin attığı muhakkak noktalarda lojistik üslerin kurulması teşvik edilmeli. Bu lojistik üslerin yerlerinin belirlenmesi, tasarlanması ve işletilmesi için kamu ile iş dünyası ortasında faal işleyecek bir iş birliği sistemine muhtaçlık olacaktır.

Yeni lojistik üsler blokzincir, hassas sensörler, objelerin interneti ve robotik üzere yeni kuşak teknolojiler ile entegre biçimde kurulmalı. Metaverse ve sanal gerçeklik üzere yeni jenerasyon teknolojilerden bilhassa dokumacılık, moda, mobilya ve mesken eşyaları üzere kesimlerde e-ihracatı artırmak için ağır biçimde faydalanılmalı. E-ticaret ve e-ihracatın desteklenmesi için bulut teknolojisine yönelik yeni yatırımlara da gereksinim olacaktır. Yeni kuşak teknolojilerin daha yaygın ve faal biçimde kullanımının yaygınlaştırılmasını sağlamak için ortak teşebbüsler oluşturulmalı. E-ihracatı destekleyici tarafta özel ihracat kredileri, garanti programları ve sigorta imkanları sunulmalı. Afrika ve Asya üzere canlı ve gelecek vaat eden pazarlara ihracatı artırmak için ortak e-ihracat platformlarının geliştirilmesine kaynak ayrılmalı.”

Ankete katılan şirketlerin yüzde 48’i kendi internet sitesi, taşınabilir uygulama yahut online satış platformları aracılığıyla e-ticaret yapıyor.

Şirketlerin yüzde 39,4’ü e-ticaret alanında 3-5 yıldır faaliyet gösteriyor. Bu alanda 10 yıl ve üzeri mühlet faaliyet gösterenlerin oranı yüzde 9,4 olurken, ankete katılan şirketlerin yüzde 35,8’i e-ticaret kanalıyla e-ihracat yaptığını beyan etti. İhracat yapan şirketler ortasında e-ihracat yapanlar ise yüzde 67,2 seviyesinde kaldı.

“e-ticaret, harcanan yatırımları güçlü bir katma pahaya dönüştürebiliyor”

Açıklamada görüşlerine yer verilen İTO Lideri Şekib Avdagiç, Türkiye’nin Avrupa, Asya ve Orta Doğu’nun kesişme noktasındaki stratejik pozisyonu ve Afrika ile artan ticari faaliyetleri ile e-ticaret ekosisteminde kıymetli bir global aktöre dönüşme potansiyeline sahip olmasıyla öne çıktığını belirtti.

Avdagiç, 2020’de İstanbul’da kişi başına düşen e-ticaret harcamasının 3 bin 330 TL iken 2022 yılının birinci 6 ayında bu fiyatın 9 bin 857 TL’ye yükseldiğini bildirdi.

Avdagiç, e-ticaretin kendisine harcanan yatırımları güçlü bir katma pahaya ve ekonomik güce dönüştürebildiğini belirterek, şunları kaydetti:

“Türkiye özel jeopolitik pozisyon, potansiyel üretim gücü ve nüfus dinamiğiyle değerli bir ekonomik güç merkezi olma yolunda ilerliyor. İhracat maksatlarıyla birlikte e-ticaret ve e-ihracat, Türkiye için kıymetli bir yatırım ve katma kıymet imkânı sunuyor. Bu açıdan, ihracata dayalı büyüme modelinin ve ekonomik refahı tabana yayacak stratejik yatırım alanlarının başında geliyor. E-ticaret ve e-ihracat ekosistemlerinin sunduğu güçlü potansiyellerin iktisada uyarlanması ise Türkiye için ulusal üretimin ve özgür ticaretin kapısı olacaktır.”

Avdagiç, İTO bünyesinde kıymetli bir araştırma ve bilgi merkezi olma amacıyla faaliyetlerine başlayan İTO Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin, iş dünyasına kılavuzluk sorumluluğu üstlendiği stratejik araştırma ve çalışmalarına devam edeceğini de kelamlarına ekledi.