Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, kentsel dönüşüme ait İstanbul’a özel bir yasa çıkarmayı hesapladıklarını belirterek, “Şu ana kadar 11 yıldır devam eden İstanbul’daki kentsel dönüşüm işinde ne çeşit pürüzlerle karşılaşmışsak bunları bertaraf edecek, bir an evvel işi hızlandıracak önlemleri alıp bu maddeyi da çıkarmak istiyoruz.” dedi.

Özhaseki, Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde medya kuruluşlarının temsilcileriyle bir ortaya geldiği toplantıda yaptığı konuşmada, şu anda 6 Şubat’ta meydana gelen sarsıntı ve onun oluşturduğu hasarların giderilmesi ve İstanbul’un sarsıntıya hazırlığı konusuna ağırlaştıklarını söyledi.

İstanbul’u bir an evvel zelzeleye hazırlamalarının icap ettiğine dikkati çeken Özhaseki, kent için evvelce beri bir çalışmaları olduğunu, şu anda Bakanlıkları nezdinde sürdürülen bu çalışmalar kapsamında İstanbul’daki 39 ilçe belediyesini, Büyükşehir Belediyesini ve AFAD’ı davet edip başladıkları toplantılara devam ettiklerini lisana getirdi.

Dört etaplı olan bu bahisteki planlarına ait bilgi veren Özhaseki, bunlardan birincisinin kentsel dönüşüm çalışmaları olduğunu anlattı.

Riskli olduğu söylenen 1,5 milyon civarında yapı bulunduğunun, 600 bininin de birinci etapta çok daha hasar görecek ve yıkılacak üzere gözüktüğünün, bundan ötürü bu çalışmaları daha süratli hale getirmeleri gerektiğinin altını çizen Özhaseki, “İkinci etapta rezerv konut alanları belirledik. Bu alanlarda 350 bin konuta kadar yeni, sağlam, emniyetli konutlar yapabileceğiz. Etrafta en riskli olan yapıları, o yaptığımız yeni yerlere taşıyarak tahminen de sarsıntıya hazırlığın ikinci adımını atmış olacağız diye düşünüyorum” diye konuştu.

İstanbul’a özel kentsel dönüşüm yasa planı

Özhaseki, üçüncü etabın ise “Yarısı Bizden Kampanyası” olduğunu söyledi.

Kampanyayla ilgili son durumu paylaşan Özhaseki, “Şu ana kadar Bakanlığımıza müracaat eden insanların sayısı 1 milyon 20 bin. Bina içerisinde tek tek müracaatlar var. Birden fazla müracaatlar var. Lakin yüzde 100 kendi içerisinde muahede sağlamış bina sayısı 14 bin civarında. 14 bin binanın da bağımsız ünite olarak karşılığı 71 bin civarında. Biz bunu biraz daha hızlandıracağız. Gerekirse 3’te 2 sağlayanlara da devam edeceğiz ki İstanbul’da düşündüğümüz üzere bir zelzele olmadan bir an evvel biz konutlarımızı daha sağlam, daha emniyetli hale getirelim diye.” tabirlerini kullandı.

Bakan Özhaseki, dördüncü etapta yapmayı düşündüklerini aktararak, şöyle devam etti:

“Bunun üzere elbette ki birtakım uğraşlarımız olacak ancak İstanbul için özel bir yasa çıkarmayı hesaplıyoruz. Şu ana kadar 11 yıldır devam eden İstanbul’daki kentsel dönüşüm işinde ne cins pürüzlerle karşılaşmışsak bunları bertaraf edecek, bir an evvel işi hızlandıracak önlemleri alıp bu maddeyi da çıkarmak istiyoruz. Bakanlığımız liderliğinde başlayan bu toplantılara İstanbul’umuzdan bütün belediyelerimizi davet ettik. Partisi değerli değil, 39 ilçemizde, büyük bir çoğunluğu geliyorlar, bir ikisi hariç. Büyükşehir de katılıyor. Orada istiyoruz ki bizim bir çalışmamız var, bu mevzuda bir ana stratejimiz var, niyetimiz var. Türkiye’nin en güzel uzmanları bizde esasen, Bakanlık nezdinde. İstanbul’da da bu işe gönül veren yahut bu işe baş yoran, katkıda bulunmak isteyen kim varsa gelsin, orada söylesin ve bir yol haritasını netleştirelim. Sonra da gerekirse İstanbul için özel bir yasa çıkarıp bir an evvel başlayalım.”

Burada düşünülen ve söylenen sarsıntının altından kalkabilme ihtimalinin çok gözükmediğini, o yüzden süratli davranmaları gerektiğini vurgulayan Özhaseki, “Gerekirse bu mevzuda süratli adımlar atarak, Meclis çalışma periyodunda değilse bile şayet takvim sıkışıksa yaz periyodunda Meclisi öteki işler için değil yalnızca bu iş için davet edip, bu maddeleri görüşebiliriz. İnşallah yetiştiririz ve bir an evvel başlarız diye de ümit ediyorum.” dedi.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Özhaseki, İstanbul’un sarsıntıya hazırlanmasında yahut kentsel dönüşümde Bakanlık, belediye ve vatandaş olmak üzere 3 paydaş bulunduğunu, İstanbul ve Türkiye zelzeleye hazırlanacaksa bir an evvel daima birlikte bu işlerin üstesinden gelecek formda uğraşılması gerektiğini anlattı.

Deprem bölgesinde yerinde dönüşüm projesi

Kahramanmaraş merkezli zelzeleler sonrasında bölgede yaptıkları çalışmalara değinerek, meskenlerin inşa edildiği rezerv alanların kent dışında kaldığını, kent merkezlerinde ise yıkılan yerlerde boşluklar oluştuğunu, buralarda yıkımların hala devam ettiğini, rastgele bir inşaatlaşma başlamadığını, bu süreçte o bölgelerde yer etütlerinin yapıldığını kaydetti.

Özhaseki, hayatı olağanlaştırmak ismine kent merkezlerini canlandırmaları gerektiğini düşündüklerini söz ederek, bölgedeki vatandaşlar, sivil toplum örgütleri ve ticaret odalarıyla yaptıkları görüşmelerde de yerinde dönüşüm talebi aldıklarını aktardı.

Bu doğrultuda da yerinde dönüşüm projesi başlattıklarına dikkati çeken Özhaseki, şunları belirtti:

“Burada yerinde dönüşüm probleminde tahminen de bizim çok kıymet verdiğimiz bir şey eski yanlışlara düşülmemesi. Evvelce yıkılmış olan yerlerde şayet yerde birtakım sorunlar varsa oralarda yine yapılaşmamaya müsaade verilmemesi en kıymetli mevzulardan birisi bu. Aslında 4 kırmızı çizgimiz var. Birincisi artık fay çizgileri ve fay kırıklarının olduğu yerlerde yapılaşma asla olmayacak. Bunları şu anda haritalara, imar planlarına işliyoruz. Buraların 60 metre sağında, solunda hiçbir halde yapılaşmaya müsaade verilmeyecek. İkincisi, taban sıvılaşması olan yerlerde de yapılaşma olmayacak. Üçüncüsü de dere yataklarında bir daha yapılaşma yapılamayacak. Dördüncü kırmızı çizgimiz de mühendislik ve mimarlık hesaplarından başlayarak imal safhasının tamamında sıfır tolerans uygulanacak.”

Bakan Özhaseki, yerinde dönüşümü vatandaşların yapabilmesi ismine tek konut için 500 bin lira hibe yardımında bulunacaklarını, 800 bin liraya kadar da imal safhasında kredi vereceklerini ve 2 sene ödemesiz, 10 sene vadeli ve faizsiz ödeme imkanı sunacaklarını bildirdi.

İş yerleri için de yeni krediler ve hibeler başlattıklarını söyleyen Özhaseki, yerinde dönüşüm projesine dayanılmaz bir istek olduğunu, bugün sabah prestijiyle 162 bin civarında müracaat yapıldığını, bina ismine müracaat edenlerin olduğu da düşünüldüğünde 200 bini aşkın vatandaşın devletin vereceği takviyeyle meskenini yapmak istediğini söyledi.

Depremin en çok hasar verdiği 25 bölgede belediyelerle konuşup imar yetkisini de Bakanlık olarak aldıklarını, buralarda kurulan imar dönüşüm ofislerinde çalışmaların başladığını belirten Özhaseki, sarsıntı bölgesindeki kent merkezlerinde yapılacak “birinci lig” diye tanım edilen yerlerin tamamının inşasını Bakanlığın yapacağını lisana getirdi.

“Yasa taslağını hazırlayıp kamuoyuyla tartışacağız”

Bakan Özhaseki, konuşmasının akabinde medya kuruluşu temsilcilerinin sorularını cevapladı.

“Yasa yalnızca İstanbul ve zelzelenin etkileyeceği Marmara Bölgesi’ni mi yoksa Türkiye genelini mi kapsayacak?” halindeki bir soruyu cevaplayan Özhaseki, “Bu maddeyi yalnızca İstanbul ve etrafı için çıkarmayı düşünüyoruz. Zira buranın sorunlarını biliyoruz. Karşımıza çıkan meseleleri biliyoruz. Bu sıkıntıları giderecek, işi hızlandırıcı mahiyette, birkaç kişinin tahminen komplekslerine olayı kurban etmeden en süratli biçimde bu işi yapmak istiyoruz. O yüzden de İstanbul ve etrafına ilişkin özel bir yasa olarak çıksın diye düşünüyoruz bunu.” dedi.

Özhaseki, çıkarılması planlanan yasanın neleri kapsayacağına ait ise evvelce bir binanın dönüşümü için yüzde 100 muvafakat gerektiğini, daha sonra bunun 3’te 2’ye kadar düşürüldüğünü lakin binada itiraz edenlerin bu işi tıkayıcı mahiyette uğraşları olduğunu anlattı.

“Elbette ki herkes kendi meskeni konusunda istediği üzere karar verebilir, hürmet duymak lazım.” diyen Özhaseki, şöyle devam etti:

“Ama bazen de engelleyici mahiyette davranıp, mahkemelere gidip dava açmayı çok seven ortada az de olsa vatandaşlarımız çıkıveriyor. Onların elinde evrakla mahkeme kapılarında dolaştığı bir ortamda da kocaman bir binada onlarca kişi bekliyor. Fakat birisinin itirazlarıyla birlikte orayı siz hızlandıramıyorsunuz. Bir şey olduğu vakit da daima birlikte bunun acısını çekiyoruz. O yüzden bunları hızlandıracak mahiyette, tahminen de -şahsi kanaat bu kesin karar değil benimki- yüzde 50 oranında bina içerisindeki sakinler ‘Burada dönüşüm yapalım’ diyorlarsa ona istek göstereceğiz. Diğer türlü bu işin altından kalkamayız diye düşünüyorum. Biz bu yasa taslağını hazırlayacağız, açıp kamuoyuyla tartışacağız, herkesle paylaşacağız. Sonra da Meclis’e getirip, uzun uzadıya müzakere edeceğiz. Şayet siz bunu taraflarla tartışmadan yaparsanız diğer türlü felaketler karşınıza çıkıyor.”

İstanbul’da toplumsal konutların inşa edileceği rezerv alanların sorulması üzerine Özhaseki, Anadolu ve Avrupa yakalarındaki rezerv alanların yerlerinin aşikâr olduğunu, bunların büyük bir çoğunluğunun hazine toprağı olduğunu, içlerinde kamu kurumları ve askeriyeye ilişkin yerler de bulunduğunu belirterek, rezerv alanlarının pozisyonlarına ait ise bilgi vermek istemediğini tabir etti.